vrijdag 22 november 2013

2013 Ode aan mijn Moeder en haar verdwenen geboortehuis


Mijn moeder, is geboren op 24 oktober 1907 en overleden op 2 februari 1985 verdient het om in ere te worden gehouden, mede omdat zij een moeilijk en zwaar leven heeft gehad. Haar eigen moeder overleed al in 1927 op 57 jarige leeftijd en haar vader waar ze ook veel voor gezorgd heeft in 1929 op 59 jarige leeftijd. Dat was niet altijd even makkelijk voor haar, ze heeft er nooit veel over verteld. Zij was toen 21 jaar en dan heb je ze nog wel nodig en mis je de ouders erg.


Dan is eigenlijk je ouderlijk huis eigenlijk al voorbij, terwijl je nog niet zelfstandig woont omdat je nog niet getrouwd was. Mijn gevoel zegt nu dat zoiets voor haar wel een gemis is geweest, ze heeft er nooit veel over gezegd, is nu wel jammer, denk wanneer ze thuis kwam, haar broer woonde op het ouderlijk huis in, het wel eens niet zo prettig zou hebben gehad, kennende het karakter van haar broer een beetje stug persoon in de omgang. Dat zou wel eens kunnen komen doordat de vijf zusters altijd schik en plezier met elkaar hadden en hij het gevoel had er niet bij te horen of er niet in mee te kunnen gaan om met hen mee te doen.

Ik begin met de stamboom bij haar Grootvader en Grootmoeder
Johan ter Horst en Grada Hendrika  ten Broeke
                                           1842 - 1903                   1839 - 1910
                                        
                            


                         Staand hun zonen: Karel Lammert - Hermanus - Bernard en Wilhelm

Neem aan dat deze foto gemaakt kan zijn tijdens hun 25 jarig huwelijk

Met Karel Lammert 1869 - 1929, woonachtig op "Drievershuus" ga ik verder, omdat hij de vader van mijn moeder was


Stamboom van de 5 zusters ter Horst v.h. – ’t Beggelder –

 
           Johan ter Horst  -  Grada Hendrika ten Broeke

                  1842  -  1903                                  1839  - 1910

  Karel Lammert   -  Hermanus  -    Bernard   -   Wilhelm

    1869  - 1929                 1872 - 1916         1875  -  1944       1877  -  1916
                                                                                                      ( Eibergen)
     Gehuwd met
     Grada Wilhelmina
     Salemink 1868-1927
        op: 2 - 4 – 1892

Had één zoon - Johan Gerrit  1892 - 1977 en 5 dochters                                     
                           
Hendrika Wilhelmina   -  Johanna Grada W. -  Grada Hendrika W.

        1893-1967                                  1897-1960                         1900-1965

Roepnaam:  Drika                             Anna                                       Grada

Mina Johanna  -  Carolina Berendina

   1904-1969                    1907-1985

      Mina                            Lina

Ze zijn allemaal geboren op “Drievershuus” ook wel “Luumeshuus” genoemd, Vroeger B 68 ( Rietstapperweg 4 )op ‘t Beggelder



Hier boven de 5 zusters op de foto in de 50 er jaren bij de "Dedert" in De Heurne


Hier onder zie je een oude foto van haar huis omstreeks 1912, helaas had zij deze foto niet, maar is  afkomstig van haar zuster Grada, voor mij  één van de vier tantes.


                                            Op deze foto staan  t Anna - Grada en o Johan
                                15 jaar   12 jaar       20 jaar
                                             voor hun ouderlijk huis

 
 
Hier onder een platte grond van het huis zoals gebouwd in 1912 en is in laatste oorlogsdagen

28-31 maart 1945 bij de bevrijding van Dinxperlo flink beschadigd
 
mijn dank aan Geert ter Horst
 
 Hier onder een schets van de gronden rondom "ter Horst van Drievers- ofwel Luumeshuus" omstreeks 1915
 
Opgemaakt door K.L. ter Horst? of samen met zijn Johan?
 
 
 
Met o.a. de beekweide, helmkamp, ezelsweide, peddengat, hietveld en foele maote.
Boven aan de "Bruggendiek" onder aan zijn ouderlijk huis.
 

met dank aan F. ter Horst H'veen 
 






Hier boven een prachtige foto van haar vader en moeder met de twee oudste kinderen Johan en Drika. Deze zal wel door een fotograaf gemaakt zijn. Haar vader was op vele manieren wel een persoon die vooruit keek. De dochters waren dienstbode bij de goede stand Dinxperlo, daar konden ze veel goede ideeën opsteken, het boerenwerk konden ze altijd nog wel leren.
 
 

Deze kreeg via achterneef F. ter Horst, hieruit blijkt dat ze hem wel konden gebruiken in de Gemeente. Uit Graafschapper 4.11.1919



bron: Boek De Heurne-Dinxperlo deel 2 door Ben Maandag
 
 
uit bovenstaande artikelen blijkt wel dat Karel Lammert ter Horst, net als mijn grootvader H.J. Beernink vooruit dacht en niet bleef hangen in zoals het toen was.
 

Mijn moeder was een aantal jaren dienstbode bij Ds. J. Steenhuizen in Dinxperlo en daarvoor nog bij Ds. van J. van Petegem?, omdat ik in haar album een artikel over hem gevonden heb na zijn overlijden. Waarschijnlijk heeft zij toen een lade kast van haar vader meegekregen omdat daar intern was. Met de kast heeft ze tijdens haar huwelijk niets mee gedaan en stond jaren lang op zolder en daar heeft ze veel spullen in bewaard over het huis bouwen en haar uitzet en diverse rekeningen. Hiervan heb ik na haar  overlijden een plakboek gemaakt.



Bijna 100 jaar


Deze lade kast heb ik door goede meubelmaker, André Langenberg, laten opknappen omstreeks 2003, en hij vond een datum in de derde la - 27 jan '19 K L ter Horst, de meeste letters waren onduidelijk, maar ik kon er opmaken dat haar vader deze kast had laten maken en waarschijnlijk gekregen op deze datum. Eigenlijk wel jammer dat ze er nooit iets mee heeft gedaan, nu is deze weer in eer hersteld



Een familie foto t.g.v. hun 25 jarig Huwelijk op 2 april 1917



 Van links naar rechts: t Grada - t Drika - t Mina -  o Karel ter Horst - Lina - o Grada Salemink -  o Johan -  t Anna
 
Ga er van uit dat deze foto gemaakt zou kunnen omdat ze 25 jaar getrouwd waren, misschien heeft ze het ooit eens gezegd aan mijn broers, omdat deze jaren in de voorkamer heeft gehangen van mijn ouderlijk huis.


t Grada - mijn Vader - mijn Moeder - o Evert - t Mina - o Rudolf


Wanneer deze foto gemaakt is, is helaas onbekend, gaan er vanuit ergens in 1928, omdat toen nog geen van hun drieën getrouwd was. Moeder heeft hier nooit iets over gezegd en helaas ook nooit aan mij gevraagd om het erbij te schrijven, jammer, zeker nu je haar geschiedenis een gezicht wilt geven.

Haar vader is het laatste jaar voor zijn overlijden ziek geweest en mijn moeder heeft hem vaak verzorgd. Hij heeft toen veel op bed gelegen, daar heeft ze wel iets over verteld wanneer tante Mina op de koffie was. Dat verzorgen was voor haar niet altijd even makkelijk doordat zijn karakter wegens zijn ziekte was veranderd.





Hierop heeft mijn moeder met een
potlood zijn overlijden 's morgens
om vijf uur opgeschreven
                                                                                                              Lina ter Horst oud 21 jaar
                                                                                                                                       
Denk dat ze aan deze tekst Psalm 56 vers 9 veel steun heeft gehad, deze tekst heb ik gevonden bij zijn overlijdenskaart.

Gij hebt mijn zwerven geteld; leg mijne tranen in uwe flesch; zij niet in uw register. (schrijfwijze 1929) 

Hieronder een kort memoriam in een krant van 1929 over K.L. ter Horst


                      met dank aan F. ter H. Hoogeveen



Bij toeval vond ik de overlijdenskaart van haar Vader dat ze aan de binnenkant de datum had geschreven, toen haar Moeder was overleden in 1927. Omdat het geschreven is met een potlood, is het nogal moeilijk om te lezen.


Moeder overleden 15 April 1927, middags 2 uur. Gezang 273 vers 7. Lina ter Horst oud 19 jaar



Er is nog een Bijbel en Zangbundel in één uitgave  Staten generaal 1917, helaas is deze niet van haar. Ik denk dat er geen heeft gekregen zoals mijn Vader, of ook zelf gekocht. Deze is er nog met de inscriptie:
                  Bertus Marinus Beernink 5 April 1925 

Gezang 273 vers 7    Laat Hem besturen, waken!
                                  't Is wijsheid wat Hij doet.
                                  Zóó zal Hij alles maken,
                                  Dat g'u verwonderen moet,
                                  Als Hij, die alle magt heeft,
                                  Met wonderbaar beleid
                                  Geheel het werk volbragt heeft,
                                  Waarom Gij thans nog schreit.
                                                                                                                                         Schrijfwijze in 1917




    
                                                                       
                                          In dit familiegraf zijn 3 ter Horsten generaties begraven
 
Dit is te vinden op de oude begraafplaats aan het Kerkhofpad in Dinxperlo, gezien vanaf het eerste pad rechtsaf, lig een beetje verscholen achter ander familie graven. Deze struiken bloeiden op het graf.
 
 
 
                                                                                         
Hier onder een mooie opname van de drie jongste zusters ter Horst t Mina - Moeder - t Grada, gemaakt tijdens een uitstapje van levensmiddenbedrijf Beernink in De Heurne in 1962?

Zij steunden elkaar in voor en tegenspoed

Zij hadden allemaal een familie kwaal - een te hoge bloeddruk - Helaas zijn t Grada en T Mina op veel te jonge leeftijd overleden.
 
 
 
Mijn Ooms en Tantes gingen er altijd prat op dat "Het Beggelder" een buurtschap was dat officieel op auto kaarten stond vermeld. Inderdaad op de laatste autokaart die ik gekocht heb stond het er nog op.Uitgave 2011/2012.
 
 
Mooi artikel over Het Beggelder in de Graafschapbode van 1954?
 
 
 
  

Toen zij in het huwelijk traden waren hun beide ouders al overleden. Zij zullen op een huwelijksdag er wel aan gedacht hebben - waren vader en moeder - er nog maar getuige van. Mijn moeder heeft hier nooit iets over verteld en je vroeg er niet na.


 De Trouwfoto van mijn Vader en Moeder


Carolina Berendina huwde op 17-8-1933 met Bertus Marinus Beernink en gingen in - de Bos - wonen, zoals dat in die tijd werd gezegd. Huis nr. C 228a, later werd het Welskerbos 3

Zij hebben daar een huis gebouwd op een stuk grond dat zijn vader ( mijn Grootvader) in 1913 heeft gekocht.



                                                               Hun huis in 1970
Voor haar verdere leven zie  www.oelengoor.nl waar een geschiedenis van haar te lezen is. Daar waren veel droevige, maar ook mooie momenten in hun leven
  
Het meiboomgedicht voor het nieuwe huis van Fam. B.M. Beernink – C.B. Beernink - ter Horst in 1933
Wat een geheisa en geschoor
In dat olde  Oelengoor!
Woar de kikvörschte en pädden
Vrogger op een riethalm redden.
Woar et wild den jager fopten,
In de zompen zich verstopten.
Woar de oelenschreeuw bi’j nacht
Völle angst hef an e’jacht.
Woar uut ’t olde Welskerbosch
Drinken kwam de das en vos.
Woar al ’t olde is verdwenen
Kwammen auto’s vol met steenen.
En zoals dan rechtevoorts
’t Bosch vergeet, as had et koorts.
Wat ons al zoo vaak verrasten
’t Was, of ’t uutde grond kwam basten.
Joa, now is ’t um et gemak
Op een hoar noa onder dak.
En now mot noa olden plicht
Ook een meiboom worden opericht.
Doarbi’j komt dan onze wenschen
Veur ’t verloofde jong paar menschen,
Dat et huus hopt te betrekken
En wi’j wilt er niet met gekken.
De Keerl mot moar niet meerder etten
Da’w straks de dörpels uut mot zetten
De Vrouw mot ’t lengen moar staken
Of mo’w de zolder hooger maken?
Och, misschien hebt de slechte tieden
Ook hier nog eure goeie zieden.
Wi’j wenscht eur wieter in et huus
Moar volle zegen, weinig kruus.
Den Vader, den hier is weg’enommen00
En hier de ongrond hef ontgonnen
Herdenke wi’j ok nog met eene
Den helpt ow hier nog op de beene.
Ook allen, die ow ’t noaste stoan
Wi’j wünscht eur, dat ’t hier good mag goan.
Doar is owleu alles an gelêgen
Wi’j wünscht doarum Gods besten zegen!
Onderstaande foto is gemaakt tijdens de laatste grote familie ter Horsten  bijeenkomst van neven en nichten in september 2007,  ze hebben allemaal een beetje ter Horsten bloed in hun  aderen, doordat hun moeder was geboren op "Drievershuus"
  





Hier onder het allerlaatste van het geboorte huis van mijn moeder, herbouwd in 1953, het vorige huis had flinke oorlogsschade opgelopen eind maart 1945 


Hoe lang staat dit er nog?

 Stond er op 28 februari 2014 niet meer
 
 




Hier een mooie foto van "Drievershuus" in 2003. Helaas is dit huis, gebouwd in 1953, in 2012 afgebroken t.b.v. uitbreiding Industrie terrein in Dinxperlo. Alleen het bordje  - Huis nr 4 - tot 28.2.2014, aan de Rietstapperweg en een klein stukje van de inrit herinnerd er nog aan.
  
 "Mijn dank gaat uit naar Geert & Frank ter Horst en D. Boland-Westendorp voor het beschikbaar stellen van enkele foto's"
  

Iedereen die dit leest zal zich misschien wel afvragen waarom een blog over mijn moeder. Daar heb ik enkele redenen voor omdat ik over haar naam - ter Horst -  enkele minder leuke opmerkingen heb gehoord en zoiets dergelijks heeft ze niet verdiend. Maar ook doordat haar vader mee de tijd meeging. Hier wil ik een voorbeeld van geven. Zijn 5 dochters hebben allemaal gediend - ofwel dienstbode geweest - bij de goede stand van Dinxperlo in die tijd. Zijn instelling was, hier steken goede / andere ideeën op, het boerenwerk kunnen ze altijd nog wel leren.

t Drika    was dienstbode bij Burg. van Kluyve
t Anna       "       "      "      "   Dr. Jenny en fam. Grooters
t Grada     "       "      "      "   Fam. Jaegerink
t Mina       "       "      "      "   Notaris
Mijn Moeder     "      "      "   Ds. J. Steenhhuizen en misschien bij Ds J.W. van Petegem?

Mijn moeder heeft na haar huwelijk nog kontakt gehouden met de echtgenote van Ds. Steenhuizen. Uit een brief van Mevr. Steenhuizen, die ik vond bij spullen na haar overlijden in 1985, bleek dat ze in Friesland moeilijk konden wennen. Ze heeft nog een overlijdens brief gekregen, toen Ds. Steenhuizen was overleden. Wat ik me nog herinneren kan is ze ook naar zijn begrafenis in Oosthem (Friesland) geweest.
Hier boven een mooie foto van Ds. en Mevr. Steenhuizen in de pastorietuin


Helaas heeft zij een moeilijk en zwaar leven gehad, waarschijnlijk lag het begin ervan daar al wel een beetje omdat haar Vader en Moeder jong zijn overleden, ze heeft er nooit over verteld.
 
Hieronder volgt nog een belangrijke aanvulling naar aanleiding van een pasfoto die ik vond in het foto album van mijn Moeder, die opvallend naast de foto van haar Grootouders, Johan ter Horst en Grada Hendrika ten Broeke, zat.

 Dit zou wel eens haar over-Grootvader Lammert ter Horst 25-11.1792 / 02-08-1855 kunnen zijn, Het blijft natuurlijk gissen, maar het zou zo maar waar kunnen zijn? Hij is geboren op “Dersenhuus” in De Heurne en zijn beroep was dakdekker.

Hij is de stamvader van de ter Horsten met voetstappen op Het Beggelder



    

Op de achterkant van zijn pasfoto stond deze stempel, dat zou misschien wel te maken kunnen met zijn beroep, een speciale toestemming om over de grens te mogen werken?!  Of omdat ze vlak aan de grens woonden?


Hij huwde op 27-12-1834 met Wilhelmina Luimes, geb. 23-4-1816, toen was zij 18 jaar!
en de bruidegom 42 jaar!

Hij trouwde in bij Luimes op “Drievershuus”. Hier is ook waarschijnlijk de naam “Luumeshuus” ontstaan.

Hun zoon Johan werd geboren op 6-9-1842 overleden 29-12-1903. De Grootvader van mijn Moeder 1907-1985.


Hij, Lammert ter Horst, had toen al de leeftijd van 50 jaar, 5 jaar later is er nog een zusje geboren, Berendina 20-10-1847, die gehuwd is in Bocholt.

 Er blijft dan een vraag over waar komt de voornaam Lammert vandaan? Komt maar 2 x voor in de stamboom van de ter Horsten, die als oorspronkelijk stamhuis = De Hörste = in De Heurne hebben. ( wordt ook wel 't Hörsterken genoemd).

Hier onder een mooie foto van het Stamhuis van de ter Horsten van 't Beggelder, Anno 2004, waar het allemaal begonnen ca. 1750 - 1800


`
                                                            Met dank aan Frank ter Horst



 In 1959 na het onverwachte overlijden van Johanna Wilhelmina - Vriesen, de echtgenote van neef Karel ter Horst, heeft zij nog een tijdlang zorg besteed aan zijn zoon Ernst, die zijn moeder plotseling moest missen.  En daar heeft ze ook heel wat mee gekregen hoe mijn Oom Johan niet altijd even prettig was voor zijn kleinzoon. Volgens hem zou het wel goed zijn dat Ernst een degelijke opvoeding zou krijgen, was in die tijd heel normaal voor onze generatie. Helaas had de broer van mijn moeder niet in de gaten, dat zoiets niet op zijn manier zoals hem  voor ogen stond, niet kon. En ook niet goed is voor een 8 jarig kind, dat opeens wees is geworden. Al zal zijn bedoeling wel goed geweest zijn en beste met hem voor hebben. Ernst kon mijn moeder soms met droevige ogen aankijken en dat was voor haar ook niet prettig, en voelde wel met hem mee. Ik kan  Ernst wel begrijpen om dat het in mijn jeugd ook altijd niet even prettig was door trieste omstandigheden waar mijn ouders mee te maken hebben gehad en die ik toen ook niet begreep. Bij haar was het, je moet iets waar je niet zo dol op bent of kent ook proeven, dat hoorde er volgens haar ook bij een opvoeding in mijn jeugdtijd ook in de 50er jaren Zij bracht zoiets op een prettige manier en dat is een heel andere manier van overbrengen, dan hij heeft meegemaakt door trieste omstandigheden. Je moet een kind niet iets opdringen op die leeftijd, hooguit zeggen, wij moesten van onze ouders ook alles proeven. Al doende leert men verschillende smaken kennen en dat is helemaal niet erg, word je groot van.
 
Hier wil ik ook de eerste echtgenote van Karel ter Horst in herinnering houden, zij is onverwachts op 28 jarige leeftijd overleden, door een samenloop van trieste omstandigheden. Zij mag ook niet vergeten worden. 
  

Zij heeft ook geen makkelijke tienertijd gehad, toen zij in de fout was gegaan begin 50 er jaren, is ze door haar moeder ook min of meer in de steek gelaten. ( De Grootmoeder van Ernst ). Zij had toen zeker haar steun nodig, maar volgens haar moeder was het een schande voor de familie, wat haar overkomen was. Zoiets kwam 100 jaar geleden ook al voor. De naam Vriesen was waarschijnlijk belangrijker voor haar, dan dat ze er moest zijn voor haar dochter.



Dinxperlo 28 februari / 18 april 2014

Heurnerbosch 1832-1913




Met extra info van F. ter Horst H'veen




Hier nog een mooi overzicht waar op 't Beggelder "Drievers-  ofwel Luumeshuus" eens gestaan heeft. Helaas sinds 2012 vergane glorie, jammer.

                                                                               

      bron: F. ter Horst H'veen


Geen opmerkingen:

Een reactie posten